Cmentarz przy kościele pw. Świętych Filipa i Jakuba

          Od połowy XVIII wieku Żory (a właściwie wtedy: Sohrau) znajdowały się pod panowaniem pruskim. W granicach Polski znalazły się w roku 1922. Nic więc dziwnego, że na cmentarzu przy kościele pw. świętych Filipa i Jakuba, na którym chowano zmarłych w latach 1824-1925, spotkać możemy głównie niemieckie napisy.

         To drugie najstarsze (po cmentarzu żydowskim) miejsce pochówku, istniejące do dnia dzisiejszego. Przechodzimy obok niego tak często, że prawie go nie zauważamy. A może warto wybrać się tam właśnie na krótki spacer, by zanurzyć się w przeszłość naszego miasta… Po wejściu na teren tego opuszczonego miejsca można zapomnieć, że wokół jest tak głośno, że słychać autobusy, auta jadące w kierunku Rybnika. Z jednej strony cmentarz jest otoczony odrestaurowanymi fragmentami murów miejskich, z drugiej parkanem. Wysokie już dziś drzewa powodują, że można zanurzyć się w klimat tego miejsca, jakby nie zauważając sąsiadującego z nim PKS-u. Trudno sobie wyobrazić, że nasze miasto było kiedyś tak małe, iż cmentarz został założony już za murami miasta, na miejscu dawnej fosy.

         Po cmentarzu można przejść się dwoma alejkami. Materiały z 1935 roku podają, że była tylko jedna, co oznacza, że najprawdopodobniej druga z nich jest poprowadzona po dawnych grobach.

         Wiele nagrobków jest już nieczytelnych, zniszczonych. W tym roku podjęto próbę ich inwentaryzacji w celu podjęcia kolejnych działań związanych z odrestaurowaniem tego miejsca.
Znaleźć tu możemy zbiorową mogiłę czterech żorskich powstańców, którzy zginęli w trzecim powstaniu śląskim. Wiadomo, że znajduje się tu nieodnaleziony jeszcze grób Jana Gajdy – poety, malarza, zmarłego w 1911 roku.

        Najbardziej znanym elementem tego miejsca jest zabytkowy krzyż pokutny, pochodzący z XIII wieku. Został on utworzony jako zadośćuczynienie i znak pokuty za zbrodniczy czyn.
A nad tym wszystkim krąży przeszłość naszego miasta, klimat pamięci o wielkich żorzanach, tych, którzy tworzyli naszą historię.